Ecel değişir mi?

Ecel değişir mi?






Sual: Ecel değişir mi? İntihar eden eceli ile ölmez mi?

CEVAP
Şeyh-ül-İslam Ahmed bin Süleyman bin Kemal paşa buyuruyor ki:

Rad suresindeki, (Allahü teâlâ, dilediğini siler. Dilediğini değiştirmez. Ümm-ül-kitab, Ondadır)
mealindeki âyette, levh-i mahfuz bildirilmektedir. Ümm-ül kitab, ezeli
olan kelam-ı İlahinin ismidir. Melekler, bunu anlayamaz. Zamanlı
değildir. Allahü teâlâdan başka, kimse bilmez. Hiç yok olmaz. Levh-i
mahfuzda değişiklik olur. İnsanın, işine göre, ömrü ve rızkı değişir.
İyiler kötü, kötüler iyi olarak değiştirilebilir. Böylece biri ölümüne
yakın, iyi işler yapıp, son nefeste iman ile gider. Bir başkası kötü
amel işler, imansız gider. Bunun için, Resulullah efendimiz her zaman, (Allahümme, ya mukallibelkulub, sebbit kalbi, ala dinik) duasını okurdu. Hadis-i kudside, (İnsanların kalbi Rahmanın kudretindedir. Kalbleri, dilediği gibi çevirir) buyurulmuştur.
Yani, Celal ve Cemal sıfatları ile, kötüye ve iyiye çevirir. Levh-i
mahfuza, kıyamete kadar gelecek insanların iyileri, said olarak, kötüleri de, şaki olarak yazıldı.



Kader değişmez. Kaza, kadere uygun olarak meydana gelir. Kaza, her gün
çok değişip, sonunda kadere uygun olunca, yaratılır. Kaza-i muallak
şeklinde yaratılacağı yazılmış olan bir şey, kulun iyi ameli ile değişip
yaratılmaz. İmam-ı Gazali hazretleri, (Kaza-i muallak, Levh-i mahfuzda
yazılıdır. Eğer o kimse, iyi amel yapıp, duası kabul olursa, o kaza
değişir) buyurdu. Hadis-i şerifte, (Kader, tedbir ile, sakınmakla değişmez. Fakat kabul olan dua, o bela gelirken korur) buyuruldu. [Taberani]



Duanın belayı önlemesi de kaza ve kaderdendir. Kalkan oka, şemsiye
yağmura siper olduğu gibi, dua da belaya siper olur. Bir hadis-i
şerifte, (Kaza-i muallakı, hiçbir şey değiştiremez. Yalnız dua değiştirir ve ömrü, yalnız ihsan, iyilik arttırır) buyuruldu. [Hakim]



Allahü teâlânın takdirinin, yani kaderin, Levh-i mahfuzda yazılması
kazadır. Bir kimseye takdir edilen bela, kaza-i muallak ise, yani, o
kimsenin dua etmesi de, takdir edilmiş ise, dua eder, kabul olunca,
belayı önler. (Ecel-i kaza)’yı da, iyilik etmek geciktirir. Fakat, (Ecel-i müsemma) değişmez.



Ecel-i kazaya bir misal verelim:

Bir kimse, eğer iyi iş yapar, yahut sadaka verir, hac ederse ömrü 60
yıl, bunları yapmazsa 40 yıl takdir edilmişse, vakit tamam olunca, eceli
bir an gecikmez. Birinin 3 gün ömrü kalmış iken akrabasını, Allah
rızası için ziyaret etmesi ile, ömrü 30 yıla uzar. 30 yıl ömrü olan da,
akrabasını terk ettiği için, ömrü 3 güne iner.



Hadis-i şerifte buyuruldu ki:

(Sıla-i rahm ömrü uzatır.) [Taberani]



Davud aleyhisselamın yanına iki kişi gelip birbirinden şikayette
bulundular. Azrail aleyhisselam da gelip, (Bu iki kişiden birincisinin
eceline bir hafta kaldı. İkincisinin ömrü de, bir hafta önce bitmişti;
fakat ölmedi) dedi.



Davud aleyhisselam hayret edip sebebini sordu. Azrail aleyhisselam,
(İkincisinin bir akrabası vardı. Buna dargın idi. Bu gidip onun gönlünü
aldı. Bundan dolayı Allahü teâlâ, buna yirmi yıl ömür takdir buyurdu)
dedi. (Levh-i Mahfuz ve Ümm-ül-kitab)


Takdir, ezelde Levh-i mahfuzda yazılmıştır. Yani, Levh-i mahfuzda olacak
değişiklikler ve ömürlerin artması ve kısalması da, ezelde yazılmıştır
ki, buna kaza-i muallak denir. (Lübab-üt-te'vil)



Allahü teâlânın kaderi [ezeldeki ilmi] nasıl ise, Levh-i mahfuzdaki değişiklikler, ona uygun olur.

Hazret-i Ömer yaralanınca, Ka'bül-ahbar, “Ömer daha yaşamak isteseydi,
dua ederdi. Çünkü onun duası elbette kabul olur” buyurdu. İşitenler
şaşırıp, “(Ecel, bir an gecikmez ve vaktinden önce gelmez)
mealindeki âyet-i kerimeye ne dersin?” denilince, buyurdu ki: “Evet,
ecel hazır olunca, gecikmez. Fakat, ecel hasıl olmadan önce, sadaka ile,
dua ile, iyi amel ile, ömür uzar. Fatır suresinde, (Herkesin ömrü ve ömürlerin kısalması yazılıdır) buyuruluyor.”) [Levh-i Mahfuz ve Ümm-ül-kitab]


Hadis-i şeriflerde buyuruluyor ki:

(Bütün hayvanların ecelleri, tesbihlerine bağlıdır. Tesbihleri bitince, Allahü teâlâ onların ruhunu kabzeder.) [Beyheki]


(Her şeyin belli bir eceli vardır.) [Buhari]


Emali'deki, (Öldürülen kişinin eceli, o anda, ömrü ortadan kesilmiş değildir) ifadesini Ahmed Asım efendi şöyle açıklamaktadır:

(Öldürülen kimsenin [ve intihar edenin] o anda eceli gelmiştir. Ömrü ortadan kesilmemiştir. Herkesin eceli bir tanedir.)



Öldürülen kimse, eceli geldiği için ölür. Fakat, bunu öldüren de,
cezasını görür. İntihar eden de eceli geldiği için ölür. Herkes, eceli
gelince ölür. Araf suresi 34. âyetinde mealen, (Ecelleri gelince, onu azıcık ileri-geri alamazlar) buyuruldu.
Kişi doğmadan önce, ne kadar yaşayacağı takdir edilmiştir. Kişi, nerede
ölür, tevbe ile mi ve tevbesiz mi, hangi hastalıktan, iman ile mi,
imansız mı gider, hepsi levh-i mahfuza yazılmıştır. (Miftah-ül-cenne)

Eceli gelen ölür
Sual: Bir kimse, başka birini öldürdüğünde, öldürmeseydi o hâlâ
hayatta olurdu veya başka bir sebeple ölürdü diye düşünmek doğru olur
mu?

CEVAP
İkisi de yanlıştır. Katilin, kendi arzusu ile, o kimseyi, ne
maksatla ve nasıl öldüreceğini Allahü teâlâ ezeli ilmi ile bildiği için,
kaderini o şekilde yaratmıştır. Bu, değişikliğe uğramaz. Bir de, Allah
öyle yazdığı için öldürdü demek de yanlış olur. Allahü teâlâ, bildiği
için, olacak şeyi kaderine yazmıştır. Seyyid Abdülhakim Arvasi
hazretleri, (Kader, Allahü teâlânın ezeli ilmi ile bilmesidir. Zorla yaptırması demek değildir) buyuruyor.

Kaynak : M.Ali Demirbaş