Haram Olan Etler

HARÂM OLAN ETLER







Kur’ân, Allah’ın yasakladıkları dışında bütün güzel ve temiz şeyleri helâl kılmıştır (Mâide: 110/4-5, 87), (A‘raf: 39/32, 157).

Nahl:
70/115, Bakara: 92/173’ncü âyetlerin hepsinde dört tür hayvan eti harâm
kılınmakta, bunun dışında harâm olmadığı vurgulanmaktadır. Bu âyetlerin
hepsinin sonunun Allah'ın ğafûr ve rahîm sıfatlarını vurgulayan bir
cümle ile bitmesi ilginçtir. Bu, Allah'ın, hatâ ile yapılan günâhları
bağışlayacağı, dini genişlettiği, insanların kendi kendilerine
koydukları harâmları yasakları kaldırdığı, insanların, harâm saydıkları
bu etleri yiyebilecekleri; Allah'ın, kısıtlayıcı hükümleri kaldırarak
kullarının yolunu genişlettiği anlamına gelir. İslâm’da güzel, temiz ve
zararsız olan her şey helâldir (Tâhâ: 45/81). İnsanların, kendi
kendilerine harâm hükmü koymaya veya bir harâmı helâl yapmaya hakları
yoktur. Bu konuda yargı Allah’a âittir (Yûnus: 51/59), Nahl: 70/116).

En‘âm:
55/145’nci âyette Hz. Muhammed'e: Kendisine vahyedilenlerde, yemek
isteyen kimse için leş, akıtılmış kan, domuz eti ve Allah'tan başkası
adına kesilen hayvan etleri dışında hiçbir şeyin harâm olmadığını, darda
kalanın ise başkasının hakkına saldırmamak ve sınırı aşmamak şartıyla
bu harâm olan şeylerden de yiyebileceğini söylemesi emrediliyor.
Allah'ın çok affeden, çok esirgeyen sıfatları vurgulanarak, O'nun
zorunlu hallerde harâmlardan yiyen kullarını affedeceğine işâret
ediliyor.

İslâm’da genişlik
ve kolaylık vardır. Allah, nimetlerini kullarına helâl kılmıştır. Güzel
olan şeylerin hepsi helâldir. Yalnız bâzı şeyler, zararlarından dolayı
harâm kılınmıştır. Bunun amacı da kulun maddesini ve mânâsını zararlı
şeylerden korumaktır.

İşte
Kur’ân’ın bu emirleriyle, gerek müşriklerin, gerek Yahûdî yorumcularının
çoğalttıkları bütün harâmlar kaldırılmış ve âyetlerde belirtilen dört
çeşit hayvan eti dışında bütün etlerin helâl olduğu vurgulanmıştır. Yüce
Allah, insanların eliyle dinlere sokulan aşırılıkları kaldırmak,
insanları orijinal tevhîd yasalarına iletmek üzere gönderdiği Elçisini:
“Onlara güzel şeyleri helâl, çirkin şeyleri harâm kılar. Üstlerine binen
yükleri, kendilerini bağlayan (bâtıl inançlardan oluşmuş) zincirleri
kaldırıp atar.”[1] şeklinde nitelendirmektedir.

Hz.
Peygamber (s.a.v.), yağ, peynir ve yaban eşeğinin helâl olup olmadığı
sorusunu şöyle yanıtlamıştır: "Helâl, Allah'ın, Kitâbında helâl
kıldıklarıdır. Harâm da O'nun, Kitâbında harâm kıldıklarıdır. Hakkında
bir şey söylemeyip sustuğu şeyler de affettiklerindendir (mübâh kıldığı
şeylerdir)."[2]

Mekke’de
inmiş olan En‘âm: 55/145’nci, Nahl: 70/115. âyetlerde harâm olan
etlerin, sadece leş, akıtılmış kan, domuz eti ve Allah’tan başkasının
adı anılarak kesilmiş hayvan eti olduğu belirtilmiş, ardında da:
“Dillerinizin yalan yere nitelendirmesinden ötürü ‘Şu helâldir, şu
haramdır,’ demeyin, sonra Allah'a karşı yalan uydurmuş olursunuz.
Allah'a karşı yalan uyduranlar ise iflah olmazlar." (Nahl: 70/116)
âyetiyle, kendi vehimleriyle helâl ve harâm hükümleri koyanların Allah'a
yalan uydurdukları; Allah’ın yasaklamadığı bir şeyi harâm sayarak
Allah'a iftirâ edenlerin aslâ iflâh olmayacakları vurgulanmaktadır.

Medîne
döneminin ilk yıllarında inen Bakara Sûresi’nde: “Allah size leş, kan,
domuz eti ve Allah'tan başkası adına kesileni harâm kıldı. Ama kim
mecbur kalırsa, (başkasına) saldırmadan ve sınırı aşmadan (bunlardan)
yemesinde bir günâh yoktur. Muhakkak ki Allah çok bağışlayandır, çok
esirgeyendir.” (Bakara: 92/173) ve Medîne döneminin son zamanlarında
inen Mâide Sûresi’nde de yine sadece bu dört et türünün harâm olduğu,
bunun dışında harâm et bulunmadığı belirtilmiş ve bu husus, "İnnemâ:
ancak" hasr edâtiyla pekiştirilmiştir. Yani ancak bu sayılanlar
haramdır, başka harâm yoktur, demektir. Medîne döneminin sonlarında inen
Mâide: 110/1, 3-5’nci âyetlerde de önce, harâm olduğu okunacak
olanların dışındaki bütün güzel ve temiz şeylerin helâl olduğu
belirtilmekte, 3’ncü âyette de daha önce de harâm olduğu belirtilen dört
et çeşidi ve bâzı şirk eylemleri açıklanmakta, 4-5’nci âyetlerde de
bunların dışındaki bütün güzel ve temiz şeylerin helâl kılındığı
vurgulanmaktadır. 3’ncü âyette harâm kılınan etler, daha önce harâm
kılınmış olanların açıklanmasından ibarettir: Çünkü boğulan, düşerek,
sopa gibi bir şeyle vurularak, toslanarak veya canavar tarafından
parçalanarak ölen hayvanlar hep meyte (leş) çeşitleridir. Dikili taşlar
üzerine boğazlananlar da Allah'tan başkasının adı anılarak kesilen
murdar hayvanlardır. Eğer bunların dışında harâm olan bir şey olsaydı,
mutlaka daha sonra inmiş olan âyetlerde buna işâret edilirdi. Demek ki
şerî‘at, başında da, sonunda da yalnız bu dört tür etin harâm olduğunda
ısrar etmiş, bunun dışında bir şeyi harâm kılmamış; ayrıca: “Ey
inananlar, Allah'ın size helâl kıldığı güzel ve temiz şeyleri harâm
etmeyin, sınırı aşmayın. Çünkü Allah, sınırı aşanları sevmez. Allah’ın
size verdiği rızıklardan helâl ve temiz olarak yiyin ve inandığınız
Allah’tan korkun!" (Mâide: 110/87-88) âyetleriyle de inananlara, güzel
şeyleri kendilerine harâm ederek haddi aşmamalarını, Allah'ın, haddi
aşanları sevmediğini; Allah'ın verdiği güzel ve temiz rızıkları
yemelerini ve inandıkları Allah'tan sakınmalarını buyurmuştur.

Fahre'd-dîn
Râzî de: "Kur'ân'da yalnız bu dört tür et harâm sayılmıştır, ama Hz.
Peygamber(s.a.v.)in, bunların dışında bâzı şeyleri harâm kılmış olması
mümkündür. Bu konudaki haberler, haber-i vâhid (tek kişi haberi) ise de
haber-i vâhid ile Kur'ân'ın genel hükmünü özelleştirmek câizdir"
diyenlerin görüşünü şöyle reddetmektedir:

"Âyetin
saydıkları dışında başka harâmlar olduğunu söyleyen rivâyetlerle âyet
özelleştirilmiyor, açıkça neshediliyor (hükmü yürürlükten kaldırılıyor).
Çünkü Allah'ın: 'De ki: Bana vahyolunanda, (bu harâm dediklerinizi)
yiyen kimse için harâm edilmiş bir şey bulamıyorum. Ancak leş, yahut
akıtılmış kan, yahut domuz eti –ki pistir– ya da Allah'tan başkası adına
boğazlanmış bir fısk (murdar olmuş hayvan) olursa başka (bunlar
harâmdır). Ama kim çaresiz kalırsa, (başkasının hakkına) saldırmamak ve
(zorunluluk) sınırı(nı) aşmamak üzere (bunlardan yiyebilir). Çünkü
Rabb'in bağışlayandır, esirgeyendir.' âyeti, bu dört tür etin dışında
harâm etin bulunmadığını söylüyor. Bakara Sûresi’ndeki 173’ncü âyet de
harâm olanların, ancak bu dört şey olduğunu belirtiyor. Çünkü innemâ
hasr ifâde eder. Şimdi:

‘–
Hayır, böyle değildir, bunların dışında şunlar da harâmdır' demek, biri
Mekke'de, biri Medîne'de inen bu iki âyetin hükmünü neshetmektir.
Haber-i vâhid ile Kur'ân neshedilemez. Allah'ın kesin hükmüne aykırı
olan haber-i vâhid kabul edilemez."[3]

İnsanlar
eskiden kalma geleneklerinin, yetiştikleri ortamın etkisiyle bâzı
hayvanları yemekten tiksindiklerinden dolayı bunların harâm olduğunu
belirten rivâyetler icâdetmişlerdir. Aslında bu hükümler dinden değil,
gelenek ve göreneklerden kaynaklanmaktadır. İnsan, sevmediği bir şeyi
yemeyebilir ama bunu din hükmü göstermeğe hak sâhibi değildir. Çünkü bu,
Allah'a iftirâ olur. Vahye dayanmadan kendi gelenekleriyle, vehim ve
vesveseleriyle dine yasaklar koymak sûretiyle Allah'a iftirâ edenler
onmazlar[4].

Âyetler,
insanın önüne bu kadar geniş ufuklar açmış, insanların önünü tıkayan
birçok yasağı kaldırmıştır. "Üstlerine binen yükleri, kendilerini
bağlayan (bâtıl inançlardan oluşmuş) zincirleri kaldırıp atar." (A‘râf:
39/157) âyeti, son Elçinin, gerek Kitâp ehli din adamlarının, gerek Arap
müşriklerinin koydukları birçok yasakları, harâmları kaldırdığını,
insanlara kolaylık, özgürlük getirdiğini bildirmiştir.

En‘âm:
55/146’ncı âyette, Yahûdîlere, aşırılıkları yüzünden tırnaklı
hayvanların harâm kılındığı bildirilmektedir. Aslında bunlar harâm
değildi, ama zamanla din uzmanlarının yorumlarıyla bunlar harâm
sayılmış, yazılan din Kitâblarına böyle geçmiştir.

Fahre'd-dîn
Râzî bu âyet münâsebetiyle şöyle diyor: "Âyette anılan zufur genel
anlamda tırnak değil, gagalı ve vahşî hayvanların yırtıcı, paralayıcı
pençeleridir. Çünkü gaga yırtıcı kuşların, canavarların, köpeklerin,
kedilerin paralayıcı âletleridir. Yırtıcı hayvanlar ve gagalı kuşlar,
Yahûdîlere harâm idi. Onlara harâm olan bu şeyler müslümanlara harâm
değildir. Yırtıcı hayvanlar içinde paralayıcı dişleri olanların ve
gagalı kuşların harâm olduğu hakkında rivâyet edilen haber zayıftır.
Çünkü bu haber, Allah'ın Kitâbına aykırı, tek kişi yoluyla gelen bir
haberdir. Mâlik de bu görüştedir. Bu görüşte olan Mâlik'in düşüncesi
güçlüdür[5].

Bakara:
92/168, 172-173’nci âyetlerde de insanlara, yeryüzünde bulunan tayyib
şeylerden yiyip Allah'a şükretmeleri, şeytana uyarak güzel şeyleri
kendilerine harâm kılmamaları emredilmekte ve Allah'ın, ancak leşi,
(akıtılmış) kanı, domuz etini ve Allah'tan başkasının adı anılarak
kesilen hayvanların etini harâm kıldığı, bunların dışında harâm olmadığı
vurgulanmaktadır.

Güzel
giyinmek, güzel rızıklardan yiyip içmek, dünya nimetlerinden yararlanmak
harâm değildir, tersine Allah'a şükürle birlikte olursa güzeldir. Fakat
dünyâya dalıp Allah'ı unutmak, Allah'ın yarattığı rızıklardan
yararlanırken onları Yaratanı anmamak, O'na şükretmemek, ni‘metin
sahibine karşı nânkörlüktür. İnsan âcizdir, elde ettiği ni‘metlerin
hepsi kendi icâdları değil, Allah'ın vergisidir. Allah'a şükrü unutmak,
ruhun yüce vasıflarını öldürür. Bu da insanı ebedî nimetlerden yoksun
kılar.





[1] . A'râf: 39/157

[2] . Tirmizî, At‘ime: 60

[3] . Mefâtîhu'l-ğayb: 13/223

[4] . Nahl: 70/116

[5] . Mefâtîhu'l-ğayb: 13/223

Kaynak : suleyman-ates.com