Öfke Gelince Akıl Gider

Öfke Gelince Akıl Gider




"Öfke ile beraber akıl da uçar gider" demiş E. Lessing. Öfkenizi ister
dışa dönük yaşayın, isterseniz içinize atın sonuçta ya kendinize, ya da
karşınızdakilere zarar verebilirsiniz. Oysa öfkenize hakim olmak
elinizde...

ÖFKE YÖNETİMİ
Öfke çok güçlü bir duygudur ve hepimiz öfkeleniriz. Tıpkı diğer tüm
duygularımız gibi öfke de normal bir duygudur ancak öfkeyi yaşama ve
dışa yansıtma şeklimiz ’Öfke yönetimine’ ihtiyacımız olup olmadığını
belirler. E. Lessing; "Öfke ile beraber akıl da uçar gider " demiş.
Aklın kesinlikle eşlik etmesi gereken bir duygudur öfke, aksi taktirde
terbiyesi olmayan deli at misali binicisine zarar verir.
Neden bazı insanlar için ’sinirli’ deriz. Peki bazılarımız trafikte
neden çok öfkeli davranıyor ve çoğu kere kavga etmeye hazır durumda
direksiyon başında oturuyor. Trafikteki aşırı öfke ve tahammülsüzlük,
öfkenin hedefinin yer değiştirmesi olabilir mi?
Terapilerde en çok gelen konuların başında ’Öfkeli ebeveynler’ var.
Öfkeli bir ortamda büyüyen çocuklar da genellikle öfke ile başa çıkmada
sorun yaşıyorlar; hem öğrenme yoluyla, hem de karşı duygu olarak öfke
hayatlarının önemli bir parçası haline geliyor.
Haksızlığa uğradığımızı düşündüğümüzde, engellenme yaşadığımızda,
reddedildiğimizde, kayıp durumlarında, hakkettiğimiz davranışı
görmediğimizde, tahrik edildiğimizde kızgınlık duyarız. Böyle
durumlarda; önce olumsuz düşünce gelir, sonra öfke duygusu oluşur,
ardından fiziksel tepkiler(nefes sıklaşması, kalp çarpıntısı, kızarma,
titreme)gelir ve en son davranış ortaya çıkar.
Bazı kişiler ise öfkeyi genelde ’bastırma’ eğilimindedirler. Kendini
sevdirme ve kabul görme ihtiyacı sebebiyle sürekli kendinden ödün
veren, hep karşı tarafın hoşuna giden şeyleri yapan kişilerde de altta
belirgin bir öfke duygusu vardır. Bu kişilerde altan alta düşmancıl
duygular görülür. Bilinçdışı düzeyde öfke yaşandığından zaman
içerisinde depresyon ve psikosomatik rahatsızlıklar görülebilir.
Bağımlılık özellikleri de belirgin olan bu kişiler kendi kimliklerinden
giderek uzaklaştıkları için kendilerine yabancılaşmaya başlarlar.
Kızgınlık-düşmanlık-suçluluk duyguları döngüsünde yaşamaya çalışan bu
kişilerin, ne kadar zor durumda olduklarını anlamak zor olmasa gerek.
Yaşadığımız şu zamanlarda, hazza hemen ulaşma güdüsü yani arzu ettiği
herşeyin hemen gerçekleşmesi ve doyum bulması beklentisinin güçlü
olduğu gerçeği de, bu tür hazlarla ilgili engellenme yaşandığında öfke
davranışlarının daha sık ortaya çıkmasına sebep oluyor.
Rekabet ortamı, başarı kaygısı, kendine zaman ayıramama, ilişkilerdeki
yozlaşma, ekonomik zorluklar, gelecek kaygısı, dünya genelindeki
belirsizlik, anlam kaynaklarını tüketme veya oluşturamama ise günümüzde
insanları daha öfkeli ve tahammülsüz yapan unsurlardan diğerleri.
Peki ne yapmak lazım?
Çok kolay olmasa ve çok kısa sürede gerçekleşmese de duygularımızın
arkasında yatan sebepleri anlamak için öncelikle ’Öfke yönetimi’ ile
ilgili sorunumuz olduğu konusuyla yüzleşmemiz gerekir. Eğer eşiniz
trafikte her seferinde sizi öfkeniz ile ilgili uyarıyorsa ve yanınızda
eşiniz ve çocuklarınız devamlı tedirginse yeniden ve yeniden bir
düşünün.
Sizi öfkelendiren durumlarla ilgili yeni ve farklı bakış açıları
olduğunu lütfen kabul edin çünkü olayları yorumlama şeklinde farklılık
geliştirmek hem ilişkilerinizi hem hayatınızı olumlu şekilde
etkileyecektir.
Eğer birisi size karşı öfke davranışı gösteriyorsa, siz o anda karşılık
vermeyin, çünkü hiçbir yararı olmayacaktır. Tepkinizi geçici olarak
erteleyin. Eğer bu kişi yakınınızsa bu durumu ele almak için uygun
zamanı bekleyin. Bazen erteleme ve bekleme olgun bir davranış
göstergesidir.
Derin nefes alma, sinirlendiğiniz ortamı o an için terketme ve üzerinde biraz düşünme olayların akışını tamamen değiştirebilir.
Karşı tarafı anlayan bir dil kullanmak ve savunmaya geçmemek oldukça
etkileyicidir. "Sen birşeye kızdın sanırım, dinlemek istiyorum, benimle
konuş." tarzında bir yaklaşım işe yarar.
Duygularınızı ifade etmeyi öğrenin. Karşı tarafa her zaman neye
kızdığınızı açıklayan, zaman, yer, kişi, duygu içeren açık mesajlar
verin. Kendi içinize kapanıp küsmeyin, küsme öfkeyi artırır.
Sürekli olumsuz olanları büyüteç altına almaktan vazgeçip, olumlu olan
şeylere de odaklanın. Zihinsel olarak olumlamalarda bulunun. Mesela;
"Şimdi iyi geçireceğim tüm bu zamanı çatışma, gerginlik ve
huzursuzlukla geçirmektense başka bir yol bulmalıyım." düşüncesi gibi
alternatif düşünceler üretin. Kendi zamanınız ve mutluluğunuzdan da
çalmamış olursunuz.
Unutmayın; öfke kontrol bozukluğu ilişkilerimizi olumsuz etkileyen ve
kendimiz için biyolojik, psikolojik, sosyal ve profesyonel hayat için
kayıplara yol açabilen bir durumdur. Bu konuda bilinçlenmek tüm
nesiller için de atılabilecek en sağlıklı adımdır.
Gelin kendinize bir de bu açıdan bakın... Ne demiş Cemal Süreyya; "En
az benimki kadar annemin de ahı tutar sana. Burnumdan getirdiğin süt
onun sonuçta" .

Yazan:Ruşen Nur Arıkan

Süpersin abi emeğine sağlık...