Emri maruf yapmanın güzel yolu

Sual: Maide suresinin, (Ey iman eden kullarım! Kendinize bakın. Kendiniz doğru yolda oldukça, başkalarının yoldan çıkması size zarar vermez!) mealindeki 105. âyeti, emri maruf yapmamak, kimseye karışmamak ve sadece kendimizi kurtarmak gerektiğini bildirmiyor mu?
CEVAP
Aksine emri maruf yapmayı emretmektedir, tefsirlerde, bu âyetin (Ey
mümin kullarım! Emir ettiğim işleri, ibadetleri yapar ve emri maruf ve
nehyi münker ederseniz, başkalarının yoldan çıkması, size zarar vermez)
anlamında olduğu bildiriliyor. Kur’an-ı kerim Peygamber efendimize
gelmiştir, muhatabı Odur. Dolayısı ile, Kur’an-ı kerimi tam ve doğru
olarak sadece Peygamber efendimiz anlamış ve hadis-i şerifleri ile
açıklamıştır. Bu âyet-i kerimeyi açıklayan hadis-i şerif şu mealdedir:
(İslamiyet'in emir ve yasaklarını anlatın! Bir kimse ucb eder [kendini beğenir], sizi dinlemezse, kendi halinizi ıslah edin.) [Berika]

Emri maruf ve nehyi münker yapmanın en güzel yolu, Ehl-i sünnet
alimlerinin kitaplarının yayılmasına maddi ve manevi şekilde yardımcı
olmaktır. Hiç değilse, bu kitapları komşuya, arkadaşa hediye etmelidir.


Hâl sözden etkilidir
Sual: Emr-i maruf yapmak farzdır. Kimin hatasını söylesek,
tepki veriyor, sana ne der gibi bizi tersliyor. Bu farzı yapmama
sorumluluğundan, nasıl kurtulabiliriz?
CEVAP
Emr-i maruf, farz-ı ayn değil, farz-ı kifayedir. Kendimiz,
dinimizin bildirdiği şekilde emr-i maruf yapamıyorsak, emr-i maruf
yapanlara herhangi bir şekilde yardım etmelidir. Mesela, uygun bir din
kitabını alıp başkasına vermek, emr-i maruf olur. Hiçbir yardım
yapamayan, dua ile yardım etmeye çalışmalıdır.

Bir başka husus, ona buna nasihat vermeye çalışmaktan çok, kendimize
emr-i maruf yapmalıyız. Kendi hatamızı görüp, düzeltmeye çalışmalıyız.
Dinimizin bildirdiği güzel ahlak ile süslenmeli, hâl ve hareketlerimizle
örnek olmaya çalışmalıyız. (Lisan-i hâl, lisan-ı kalden entaktır) sözü
meşhurdur. Yani, insanın hâl ve hareketi, sözünden daha tesirli olur.
Müslümanların güzel hâllerine bakıp, doğru yolu bulanlar çoktur.


Ölçü
Sual: Emri maruf yapmanın ölçüsü nedir?
CEVAP
Emri maruf herkese farz değildir. Farz-ı kifayedir. Yani emri
maruf yapan varsa, diğerleri sorumlu olmaz. Emri maruf nehyi anil
münkerin ölçüsü şudur:
Hükümet güç kullanarak, âlimler söz ve yazı ile, diğer insanlar kalb ve
dua ile, bir de imkânı nispetinde, âlimlerin kitaplarının yayılmasına
yardım ederek emri maruf yapar.

Sözümüzün geçeceği kesin biliniyorsa, günah işleyenlere emri maruf
yapılır. Eğer günah işleyen, tatlı sözle edilen nasihati dinlemezse,
fitne de çıkacaksa susulur. Tepki gösterecek kimseye, emri maruf
yapılmaz.

Sual: Emri maruf farzı ayn değil mi? Mesela camiye
gidiyoruz, kimi başı açık ve yalınayak namaz kılıyor. Kimisi sandalyeye
oturup Hıristiyanların put önünde ayin yaptığı gibi namaz kılıyor.
Bunları teker teker söylemek gerekir mi? Fitne çıkacak diye söylemezsek
bir sakıncası olur mu?
CEVAP
Emri maruf, farzı ayn değil, farzı kifayedir. Bu vazifeyi
yapanlar var ise, diğerleri sorumluluktan kurtulur. Yani mekruh veya
haram işleyen herkese bu yanlış demeniz uygun olmaz. Yapabilirsek böyle
kimselere bir tane İslam Ahlakı kitabı hediye etmek iyi olur.


Yol levhası olmak
Sual: İnsanlarla emri maruf için tartışıyorum, hiç birisine
hakkı kabul ettiremiyorum. Dediklerimi kolayca kabul ettirmenin bir yolu
yok mudur?
CEVAP
Münakaşa ile, tartışma ile, hiç kimseye hak yolu kabul
ettiremeyiz. Hidayet Allah’tandır. Bizim yapacağımız şey, doğru yazılmış
bir din kitabını vermektir. O büyük âlimlerin mübarek sözleri ile hakkı
kabul etmezse, bizim sözümüzü nasıl kabul eder? Biz, yol gösteren
trafik levhası gibi olmalıyız. Sadece doğru kitapları göstermeliyiz,
gerisine karışmamalıyız.

Kaynak : M.Ali Demirbaş